สนิมในเหล็กเสริมคอนกรีต (Rust in Concrete Reinforcement Rebar)
สนิมคืออะไรและเกิดขึ้นได้อย่างไร
สนิม คือ การผุกร่อนของเหล็ก หรือโลหะชนิดอื่น ๆ เกิดจากการที่ผิวของเหล็กทำปฏิกิริยากับออกซิเจน และความชื้นในอากาศหรือในน้ำ ทำให้เหล็กในบริเวณนั้นมีลักษณะ หรือคุณสมบัติเปลี่ยนไป ไม่ว่าจะเป็น สี ความแข็งแรง และการผุกร่อนไม่สามารถคงสภาพได้ สนิมโดยทั่วไป จะมี 2 ชนิด ได้แก่
- สนิมผิว คือ สนิมระยะแรกเริ่ม เหล็กยังคงสภาพได้ และยังไม่สูญเสียความแข็งแรง แต่หากปล่อยทิ้งไว้นานจะกลายเป็นสนิมขุม
- สนิมขุม คือ สนิมที่ลุกลามเข้าไปในเนื้อเหล็ก ทำให้เหล็กสูญเสียความแข็งแรง และการคงสภาพ จนไม่สามารถนำไปใช้งานได้
สนิมผิว
สนิมขุม
ผลเสียของสนิมขุมในเหล็กเสริมคอนกรีต
- โครงสร้างของอาคารสูญเสียกำลังรับน้ำหนักจากขนาดของหน้าตัดของเหล็กเสริมที่ลดลง
- สูญเสียแรงยึดเหนี่ยวระหว่างเหล็กเสริมกับคอนกรีต เนื่องจากสนิมเปราะและแตกหักได้ง่าย เมื่อเกิดที่ผิวเหล็กจะทำให้คอนกรีตยึดเกาะกับสนิมแทนที่จะยึดเกาะกับเนื้อเหล็ก ทำให้แรงยึดเหนี่ยวระหว่างเหล็กกับคอนกรีตลดลง
- เมื่อแรงยึดเกาะระหว่างเหล็กกับคอนกรีตลดลงจะเกิดรอยแตกร้าวหลุดร่อนออกของคอนกรีตที่หุ้มผิวเหล็กเสริม ทำให้โครงสร้างขาดความมั่นคงแข็งแรง และความสามารถในการรับน้ำหนักบรรทุกจะลดลง
วิธีการป้องกันเหล็กไม่ให้เกิดสนิม
- 1. การกองเก็บ ต้องกองเก็บเหล็กให้ลอยสูงจากพื้นเพื่อป้องกันความชื้นจากพื้นดิน
- ไม่กองเก็บในบริเวณที่มีน้ำขัง แต่ควรกองเก็บในบริเวณที่มีรั้วรอบขอบชิด และมีหลังคา
- ใช้ผ้าใบคลุมกองเหล็กเพื่อป้องกันน้ำฝนไม่ให้โดนเหล็ก ในกรณีกองเหล็กกลางแจ้ง แต่ควรระวังเรื่องการถ่ายเทอากาศไม่ให้เกิดความชื้นขึ้นในผ้าใบ
- ใช้สารเคลือบผิวป้องกันสนิมประเภทอีพอกซี ลาเทกซ์ ซีเมนต์ และสังกะสี ตามความเหมาะสมกับประเภทของงาน
กองเหล็กสูงกว่าพื้น
กองเหล็กกลางแจ้งคลุมผ้าใบ
มีรั้วรอบขอบชิด มีหลังคากันฝน
วิธีแก้ไขเหล็กเสริมที่เกิดสนิมแล้ว
- เหล็กเสริมที่เป็นสนิมผิวสามารถแก้ไขได้โดยวิธีการขัดผิวที่เป็นสนิมออกด้วยผ้าหรือกระดาษทราย จากนั้นให้เคลือบด้วยสารป้องกันสนิมประเภทอีพอกซี ลาเทกซ์ ซีเมนต์ และสังกะสีตามความเหมาะสมกับประเภทของงาน
- เหล็กเสริมที่เป็นสนิมขุมไม่สามารถใช้งานได้ ไม่สามารถแก้ไขได้ และห้ามนำไปใช้ก่อสร้างโดยเด็ดขาด เนื่องจากเหล็กสูญเสียความแข็งแรง และการคงสภาพแล้ว
